Masalsı Bir İstanbul Güldürüsü

Hüseyin Rahmi Gürpınar, bilinen kırk bir romanıyla Türk yazınında kendine özgü biçem oluşturma başarısı gösteren Türk öykücüsüdür. Yapıtlarında, söyleyeceği hemen her sözü yarattığı kişilere söyleten yazarın, konuşma ağırlıklı öykülerinin vaz geçilmez özelliği, tüm olayların gülünç yanıyla aktarılmasıdır.

Gulyabani, Türk yazınının ilk korku türü örneği olmasına karşın, bu romanda da güldürü ihmal edilmemiştir. Belki de bu yönüyle yıllar sonra sinemaya uyarlanan yapıt, Türk yönetmen Ertem Eğilmez tarafından Süt Kardeşler adıyla filme alınmıştır.

İstanbul doğumlu Hüseyin Rahmi Gürpınar, 1864 – 1944 yıllarıa arasında geçen ömründe, yazdığı tüm yapıtlarının konularını da İstanbul yaşamı içerisinden seçmiştir.

GULYABANİ'den...

“Bir canavarın ağzına düşerek nasılsa baygın kurtulan bir av gibi korkudan her tarafım felçli sanılacak kadar bitkin bir haldeydim. Kendimin dünyada mı, yoklukta mı, nerede olduğumu pek açıkça seçemiyordum. Ölmediğimi sahiden anlamak için biraz davranmaya, kımıldamaya, kendimi yoklamaya ihtiyacım vardı. Dirseklerimin üzerinde sürüklenerek doğrulmaya uğraştım.

Düştüğüm acayip hali incelemek için dalgın dalgın, bitkin ve korkak, etrafıma bakınırken küt etti, yüklüğün kapısı bir daha açıldı. Önceki gibi dehşetli bir korku nöbeti daha geçirmeye vücudumda takat, sinirlerimde mukavemet kalmamıştı. Görmemek için iki avucumla yüzümü hemen kapadım.

Bu defa o anlaşılmaz; laro gara goron…
diline karşılık gevrek, genç bir erkek sesi işitildi:
Elmasım, hiç korkma. O uğursuz perileri hep savdım. Seni kurtarmaya geldim, diyordu.

Beklenilmeyen bu garanti veriş üzerine parmaklarımı aralayarak baktım. Yükün içinde poturlu, mintanlı, köylü kılıklı, gürbüz, yakışıklı, sevimli bir delikanlı duruyor.
Gene tekrarladı; Benden sana bir kötülük gelmeyeceğine inan.

Bu sözde öyle bir tatlılık ve yumuşaklık vardı ki, o köşkteki cinlerin kan içiciliklerine şüphesiz inandığım halde gene bu ses zavallı, yorgun, tahammülsüz, uyuşuk beynime hayat suyu gibi iyice diriltici bir tesir gösteriyordu. Ama garantisine hiç mi hiç inanmıyordum.

Şimdi cevap vereyim mi, vermeyeyim mi? Ne yapayım? Sözüne karşılık versem daha büyük bir derde mi girmiş olurum? Büsbütün susarsam kızdırmış mı bulunurum? O andaki zihin gücüme göre çözmeme imkân olmayan önemli bir bilmece…”

Hüseyin Rahmi Gürpınar (1864-1944), güçlü gözlem gücüyle ortaya koyduğu yapıtlarından Gulyabani’yi yazarken yaşadıklarının bir bölümünü, okuruyla paylaştığı bir mektupta şu sözlerle anlatıyor: